Blauwe maandag?

• Bent u weleens gediagnosticeerd met een psychische aandoening?
• Heeft u weleens drugs gebruikt?
• Bent u bekend met ADD of oftewel de aandachttekortstoornis?
• Is ooit een hersentumor bij u geconstateerd? 

Zo maar een paar vragen uit een onderzoek van Dr. R. Rouw van de Universiteit van Amsterdam, waar ik me vrijwillig voor heb opgegeven. Ik schrik me dood!

Dat komt wel even binnen op een maandagochtend tijdens het ontbijt, wanneer ik desgevraagd de test die ze mij digitaal heeft toegestuurd, aan het invullen ben. Dit klinkt toch echt als een serieuze aandoening terwijl ik dacht dat ik alleen maar prettig gestoord was.

Je hoort het goed, ik heb een stoornis. Ik doe daar helemaal niet moeilijk over, ben je gek? Onder mijn hersenpan gaan dingen nu eenmaal een beetje anders dan in een ‘normaal’ brein. Maar zeg nu zelf, wat is normaal? Wie het weet mag het zeggen.

Jarenlang ben ik me voltrekt niet bewust geweest van ‘mijn afwijking.’ Totdat, tijdens wat slap geouwehoer met een stel vrienden in een kroeg, de manier hoe ik tegen sommige dingen aankijk ter sprake kwam. Na een door mij en passant gemaakte opmerking over een afspraak die ik op een woensdag in mijn agenda noteerde, werd ik meewarig aangekeken. Je weet wel... met van die blikken.

'Had je, voordat we vanavond gingen stappen soms al wat gedronken?' vroeg de eerste die weer bij stem was. 'Of gerookt?' vroeg een andere grapjas.

'Hoezo? zeg ik iets geks? Jullie kijken me zo raar aan!'

'Je gaat toch niet vertellen dat je meende wat je net zei?' vroeg mijn vriendin. Verbaasd kijk ik haar aan. 'Hoezo, wat zou ik niet gemeend moeten hebben?'

'Nou van die afspraak op die specifieke woensdag'.'Specifieke woensdag? Behalve die afspraak die we net gemaakt hebben, is er toch niets bijzonders aan die woensdag?' Ik begrijp er echt helemaal niets van. Mijn vriendin neemt mij met een zorgelijke blik op en zoekt oogcontact,        kennelijk om bevestiging te vragen, met de anderen. Hetgeen haar lukt. Zes paar ogen kijken mij onderzoekend aan.
'Jongens, hou eens op zeg! Jullie doen net alsof ik niet helemaal lekker ben' en ik begin een beetje ongemakkelijk op mijn stoel te schuiven. 'En beetje duidelijk alsjeblieft! Wat doe ik er zo raar in jullie ogen? Kom maar op, ik kan het hebben hoor' zei ik nog om de toon wat luchtig te houden want de sfeer was inmiddels aardig omgeslagen.'Jij had het over een groene woensdag?!' zegt mijn vriendin half vragend, half oordelend.'Nou en,wat is daar nou zo gek aan? Oké, de toevoeging groen is niet echt nodig misschien. Een pleonasme dus, net zoiets als een witte sneeuw en een ronde cirkel, maar om daar nu zo’n ophef over te maken, vind ik een beetje overdreven'  inmiddels raak ik een behoorlijk geïrriteerd.'Huh' roepen ze bijna in koor en alsof afgesproken zakt de hele groep achterover in hun stoelen. 'Groene woensdag!' gierte er één van het lachen.'Ja, net zoals de donderdag bruin is, de vrijdag blauw, de zaterdag antraciet, de zondag goudgeel, de maandag wit en de dinsdag rood is!' antwoord ik chagrijnig waarop mijn glas witte wijn, waar ik nog maar net één slokje uit gedronken had, word vervangen door een kop zwarte koffie.

Vanaf dat moment weet ik dat het ‘vreemd’ is om de dagen van de week met kleuren te associëren. Een aantal jaren later, zag ik een documentaire op tv over deze afwijking of liever gezegd het fenomeen dat bekend staat als synesthesie. Door middel van een bepaalde techniek waar ik niet verder op in zal gaan, is aangetoond dat bij synestheten (een op de twintig mensen is bekend met een of andere vorm ervan) door de waterstofbanen in de hersenen meer verbindingen worden gelegd dan bij mensen die deze eigenschappen niet hebben. Door deze verbindingen worden associaties gemaakt met geuren en kleuren. (Het kleur-en geurveld zit dicht bij elkaar) Zintuigen werken op een bijzondere manier samen. In recent onderzoek wordt gekeken naar het vermogen van mensen met deze ‘aandoening’ om  al dan niet beter te kunnen visualiseren.

Toen laatst een buurmeisje tegen mij zei dat het ergens zo paars had geroken moest ik glimlachen. Waar het naar rook, was voor het mij een raadsel, maar haar redenering kan ik volgen.Mijn buurmeisje en ik, we associëren er wat op los. Aan mr. G.B.J. Hilterman die in mijn jeugd op zondagmiddag om 13.00 uur de toestand in de wereld besprak, is altijd een gele kleur en de geur en smaak van groentesoep blijven hangen, maar verder houdt het bij mij op bij maanden en de dagen van de week. Maar stel je eens een boekhouder voor die bij elke cijfer een andere kleur of geur waarneemt. Telkens wanneer hij het cijfer drie noteert, waant hij zich in een veld vol met lavendel, bij een zeven ruikt hij de zee en bij een acht proeft hij chocolade. Zo'n man heeft toch een dijk van een baan! Elk beroep is op die manier een avontuur.

Ik ben wel blij met mijn synesthesie. Het is vooral erg handig. Voor mij is het een extra geheugensteuntje. Een afspraak die ik maak op woensdag heeft groene glans, maar van die blauwe maandag klopt natuurlijk helemaal niets. Mijn maandag is al sinds jaar en dag zo wit als een laken.

De associatie, maandag wasdag? Het zou zo maar kunnen. Heerlijk zo’n afwijking. Toch prettig gestoord dus!